در پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی موردبررسی قرار گرفت
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم ورزشی، در راستای پژوهش در حوزه ی ورزش قهرمانی، دکتر حسین زارعیان استادیار مدیریت ورزشی و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم ورزشی، "طراحی الگوی توسعه پهلوان پروری در ورزش ایران" را موردبررسی قرارداد.
در این تحقیق مسیر گذار از قهرمانی تا رسیدن به جایگاه و منزلت پهلوانی که همان کمال یک ورزشکار است، راهی بس دشوار اما امکان‌پذیر معرفی کرده است. محقق در این تحقیق درصدد است تا با طراحی الگوی پهلوان پروری در ورزش ایران، این فرآیند سلوک را ترسیم نماید. لذا تحقیق حاضر با رویکرد اکتشافی به‌صورت کیفی و از نوع گراندد تئوری با رویکرد استراس و کوربین (1998) انجام‌گرفته است. به گفته محقق، جامعه آماری تحقیق را کارشناسان و نخبگان تشکیل می‌دادند که با روش نمونهگیری نظری انتخاب‌شده‌اند.
ابزار جمعآوری دادهها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که محقق پس از انجام 19 مصاحبه به اشباع نظری رسیده است. یافتهها شامل محور زمینهای با 10 مؤلفه (بسترهای فاسد، اخلاقیات، اقتصاد سازی، فراموشی، بی قداستی، غرب‌زدگی، ساختار معیوب، جنگ مقام، تعامل و بی‌اصالتی) و 22 مقوله، نتایج کدگذاری مداخلهگر شامل 8 مؤلفه‌ی (ارتباطات، اشرافی گری، دین‌داری، قدمت، فرهنگ، ساختار، سیاست و اجتماع) و 23 مقوله و نتایج راهبردی شامل 8 مؤلفه‌ی (پایش انحرافات، فرهنگ‌سازی، ساختار سازی، تکریم، خودسازی و آموزش) و 24 مقوله بود.
به نظر می رسد که سه عنصر جامعه، ورزش و فرد در سیر تکامل و توسعه پهلوانی ورزشکار مؤثر است که راهبردهای پیشنهادی این تحقیق میتواند به تحقق آن کمک نماید. درنهایت الگوی پهلوان پروری ورزش ایران که به‌صورت گام‌به‌گام از قهرمانی در عرصه ورزش تا رسیدن به جایگاه پهلوانی به‌صورت شکل 3-4 پیشنهاد گردید:
با عنایت به نتایج شکل 3-4، گامها و فرآیند پهلوان پروری ورزش ایران در چهار گام و یک پیش‌درآمد ترسیم شد. در همین راستا، الگوی فرآیند پهلوان پروری ورزش ایران جهت بررسی بیشتر در اختیار 7 نفر از صاحب‌نظران این حوزه قرار گرفت و پس از جمع‌بندی نظرات آنان الگوی نهایی (شکل 3-4) طراحی شد. نکته مهم در خصوص پهلوان پروری ذکر این نکته است که جایگاه و مقام پهلوانی را مردم به یک فرد می‌دهند و این مردم هستند که بر پهلوانی فردی صحه می‌گذارند نه سازمان یا هر نهادی در کشور؛ و این جایگاه و منزلت اجتماعی زمانی باقی و ماندگار است که مردم آن را پذیرفته و تائید نمایند. لذا در سال‌های اخیر شاهد هستیم چه بسیار افرادی که به آنان القاب پهلوانی داده‌شده اما ماندگار نبوده است. هرچند فدراسیون ملی پهلوانی و زورخانهای و فدراسیون بین‌المللی ورزشهای زورخانهای با مشارکت معاونت فرهنگی وزارت ورزش و جوانان ایران هرساله اقدام به برگزاری مسابقات کشتی پهلوانی و اعطای بازوبند پهلوانی به ورزشکار برتر مسابقات می‌نماید اما بایستی به دو نکته مهم ذیل توجه داشت.
اول اینکه به‌صرف قدرت جسمانی و شکست دیگر حریفان و قهرمانی در یک مسابقه و با توجه به شاخص‌های احصا شده در تحقیق حاضر، نمی‌توان فردی را لایق جایگاه پهلوانی دانست. به عبارتی، قهرمانی شرط لازم اما کافی برای پهلوانی نیست.
دوم اینکه پهلوانی فقط به رشته ورزشی کشتی مربوط نبوده و هر فرد ورزشکار قهرمان در دیگر رشته‌های ورزشی ازجمله فوتبال، والیبال، بسکتبال و. نیز میتواند برای رسیدن به جایگاه پهلوانی تلاش و طی طریق نماید. لذا مراحل سیر و سلوک تا رسیدن به جایگاه پهلوانی در چهار گام و یک پیش‌درآمد (شکل 3-3) ترسیم گردید.
در مرحله پیش از قهرمانی که پیش‌درآمد مراحل رسیدن به جایگاه پهلوانی است به اهمیت و ضرورت آموزش اصول اولیه اخلاق در کانون خانواده و نیز محیط تربیتی ازجمله آموزش‌وپرورش و در صف اول آن مدارس، توجه دارد. خانواده، نخستین نهاد اجتماعی است که فرد در آن پا به عرصه زندگی می‌گذارد و اولین پایه‌های تربیت و تعلیم در آن گذارده می‌شود. وجود محبت و عاطفه در خانواده رمز سعادت و خوشبختی انسان است و کلید بسیاری از مشکلات و راه جلب احترام و رعایت حقوق دیگران است. عاطفه، عشق و محبت به فرزندان، میتواند اراده متزلزل و روح آشفته آنان را درمان کند و آنان را به زندگی سعادتمند و موفق امیدوار سازد. محبت و صداقت، ایمان و عشق به‌خوبی ها، صمیمیت، وحدت و اتحاد میتواند راهگشای رسیدن به منش و اخلاقیات نیکو و پسندیده باشد. هر فرد ورزشکاری که می‌خواهد به مدارج عالی انسانی در ورزش صعود نماید، بایستی اصول و منش اخلاقی در وجود او نهادینه‌شده باشد و باارزش‌های اخلاقی آشنا باشد. لذا این مرحله یک مرحله مهم و پیش‌زمینه ورود به مراحل بعدی می‌باشد.
گام اول رسیدن به منزلت پهلوانی، کسب قهرمانی در میادین ملی و بین‌المللی است. به عبارتی ورزشکار باید به‌نوعی سبقه ورزشی قابل قبولی در اذهان مردم آن جامعه داشته باشد. در این مرحله ورزشکار بایستی به اخلاقیات حرفهای از قبیل احترام به حریف، احترام به داور، عدم دوپینگ و. را سرلوحه کار خود قرار داده و بدان پایبند باشد. از اینرو ورزشکاری که به این اصول پایبند نبوده و نتواند بدان عمل نماید، به گام دوم در جهت رسیدن به جایگاه قهرمانی وارد نخواهد شد و چرخه این مکانیسم خارج خواهد شد.
گام دوم، تهذیب نفس و پرورش اخلاقیات فردی است. یک ورزشکار قهرمان، در این مرحله بایستی به خصائص انسانی و پرورش روح خود پرداخته و ارزش‌های اخلاقی را وجود خود نهادینه نماید و هوای نفس و شیطان درون خود را که حریفی سخت است را شکست داده و از میدان به در نماید. خصائصی از قبیل فروتنی، گذشت و ایثار و. ازجمله ویژگی‌های اخلاقیات فردی است. در این گام نیز، ورزشکار قهرمان اگر به این مدارج اخلاق فردی دست پیدا کند، میتواند به گام بعدی در جهت رسیدن به منزلت پهلوانی وارد شود.
سومین گام در راستای رسیدن به شأن و منزلت پهلوانی، عدالت‌خواهی است. این گام به اصول و ارزش‌های اخلاقی مربوط به جامعه مرتبط است. به عبارتی ورزشکار قهرمانی که از جنبه اخلاقیات فردی رشد و کمال یافته در این مرحله بایستی نسبت به مردم جامعه خود احساس مسئولیت نموده و هرچند در برخی موارد به ضرر وی باشد اما در جهت کمک و یاری‌رساندن به آنان تلاش و کوشش نماید. به عبارتی خود را وقف و فدای مردم نموده و در احقاق حقوق آنان همت گماشته و در این راه در برابر ظلم و ستم و تبعیض‌های ناروایی که بر مردم وارد می‌شود، سکوت نکرده و فریاد رسایی مردم باشد. نمونه بارز این ویژگی جهان‌پهلوان تختی است. ایشان به‌عنوان یک ورزشکار قهرمان ملی و بین‌المللی که در عرصه مسابقات جهانی و المپیک حائز مقام شده بود و ازلحاظ ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی فردی افتاده و متواضع بودند، باوجود همه خفقان‌های حکومت شاهنشاهی دست از کمک و یاری مردم برنداشته و در برابر حکومت استبداد شاهنشاهی به دادخواهی و عدالت‌خواهی مردم پرداختند.
چهارمین و آخرین گام پس از طی مراحل سلوک، رسیدن به شأن و جایگاه والای پهلوانی است. به عبارتی این مرحله کمال یک ورزشکار می‌باشد. ورزشکار قهرمانی (بااخلاق حرفهای) که از مراحل تهذیب نفس (اخلاقیات فردی) و عدالت‌خواهی (اخلاقیات اجتماعی) سربلند عبور کرده درنهایت به وادی پهلوانی وارد می‌شود. در این مرحله ورزشکار جسم و روحش پرورش و به اوج تعالی رسیده و در گفتار، کردار و رفتارش هیچ‌چیز جز ارزش‌ها و اصول اخلاقی که همان منش پهلوانی است، ادراک نمی‌شود. به‌طورکلی، در این مسیر ناهموار و پر از فراز و نشیب تا پهلوانی، ورزشکاری موفق خواهد بود که باایمانی راسخ و اراده‌ای آهنین‌پای درراه گذاشته و یاس و ناامیدی دررسیدن به هدف والا خللی وارد نکند. ازاین‌رو معدود افرادی هستند که بتوانند سربلند و پیروز این راه را با موفقیت سپری نمایند.
در تائید این گفته به جرات می‌توان گفت که در سال‌های اخیر یک ورزشکار که تمامی این مراحل را طی نموده و به مقام والای پهلوانی رسیده باشد را بتوان به‌عنوان الگوی جامعه ورزشی معرفی نمود. لذا سیستم پهلوان پروری در ورزش کشور چرخه‌ای معیوب داشته که ضرورت بازبینی در فرآیند پرورش و تربیت آن الزام می‌باشد. در ادامه در بخش بحث و نتیجه‌گیری توضیحات بیشتری در این خصوص ارائه‌شده است.
نظر شما :