نگاه جدی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در تولید محتوای علمی برای توسعه ورزش در افراد دارای اختلال طیف اتیسم در کشور

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دکتر علی کاشی معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه با اعلام این خبر افزود: طرح پژوهشی با عنوان تدوین بسته تمرینی جسمانی حرکتی مختص کودکان و نوجوانان دارای اختلال طیف اتیسم و بررسی تاثیر این بسته در بهبود خصوصیات جسمانی، مهارت های روانی حرکتی و کاهش علائم اختلال طیف اتیسم در پژوهشگاه در حال اجراست و این بسته آموزشی تمرینی تا پایان بهار 1399 در کشور منتشر خواهد شد.
وی گفت: اوتیسم به عنوان یک اختلال فراگیر رشدی یک چتر است که جمعی از اختلالات با سبب شناسی متفاوت را در بر می گیرد.اختلال های فراگیر رشد با آسیب شدید و گسترده زمینه های گوناگون رشد مانند اختلال در مهارت های تعامل اجتماعی، مهارت های ارتباطی یا وجود رفتار، علایق و فعالیت های کلیشه ای مشخص می شوند. در ادبیات تحقیقی حاضر استفاده از اختلال طیف اتیسم در تشخیص این بیماری بجای اتیسم مطلق رایج شده است. به عقیده اوبا این نگرش آن دسته از افرادی که اختلالات کمتری از بیماری اتیسم را دارا هستند نیز در این طیف قرار گرفته و خدمات حمایتی دریافت می کنند. اختلال طیف اتیسم شامل: اختلالات نافذ رشدی است که جایی دیگر طبقه بندی نشده اند و شامل اتیسم آتیپیکال (غیر معمول)، اتیسم با عملکرد بالا و سندروم آسپرگر می باشد.
دکتر کاشی افزود:انجمن روانپزشکی آمریکا در خصوص افراد دارای این اختلال دو موضوع را مهم می شمارد و بیان می دارد که  این اختلال منجر به چالش های قابل توجهی در مهارت های اجتماعی، ارتباطات و رفتار این افراد می شود. علاوه بر این یکی دیگر از مشکلات این افراد رفتارهای آسیب زا همچون صدمه به خود و پرخاشگری است که در عده زیادی از این افراد به وفور دیده می شود. مشکل در ارتباط اجتماعی و علایق خاص و کارهای تکراری از ویژگی های رفتاری دیگر این افراد است.

وی با بیان اینکه اگر چه در حال حاضر، درمان قطعی برای A این اختلال وجود ندارد اما تعدادی از درمان ها و مداخلات می توانند به افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم کمک کنند تا مهارت های اجتماعی و ارتباطی خود را بهبود بخشیده و بهتر عمل کنند.
معاون پژوهشی پژوهشگاه تصریح کرد: فعالیت بدنی  یکی از مهمترین اهداف سلامتی در جمعیت های دارای کم توانی های رشد است و مزایای فعالیت بدنی افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم در مطالعات مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. وی معتقد است، مشارکت در فعالیت بدنی به افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم اجازه می دهد تا فعالیت های سرگرم کننده با همسالان خود را تجربه کنند واین کار باعث رشد مهارت های بین فردی آن ها می شود. علاوه بر این، برخی نتایج مطالعات حاکی از آن است که مزایای متعددی از فعالیت بدنی جهت ارتقاء سلامت روانی و ذهنی این افراد وجود دارد؛ برای مثال، فعالیت بدنی می تواند سلامت روان را بهبود بخشد و منجر به عزت نفس، بهبود رفتار مناسب و شادی بیشتر در کودکان افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم شود. علاوه بر این، شواهد نیز نشان داده است که فعالیت بدنی تاثیر مستقیمی بر خودکامگی، قدرت و تأثیر مثبت بر توانایی های شناختی و سازگاری این کودکان دارد
وی اظهار کرد: مداخلات ورزشی و تمرینی می توانند تاثیرات مقرون به صرفه تری را از سایر شیوه های درمان رفتاری سنتی ایجاد نمایند که البته نیازمند در اختیار داشتن متخصصین ماهر و حمایت های لحظه به لحظه می باشد. همچنین تمرینات ورزشی می تواند در خانه و یا محیط بیرونی به راحتی اجرا شود و نیازمند تجهیزات بسیار کمی است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه افزود: تا بحال چندین مطالعه مروری بسیار خوب در خصوص تاثیر فعالیت های بدنی و ورزشی بر روی افراد اتیسم انجام شده است و همه این مطالعات تاثیرات مثبت فعالیت بدنی را بر روی افراد دارای اختلال طیف اتیسم گزارش نموده اند. بیشترین تاثیر گزارش شده متعاقب مداخله های فعالیت بدنی در افراد دارای اختلال طیف اتیسم افزایش مهارتهای حرکتی، خود گردانی و سلامت در این افراد بوده است و مطالعات دیگری نیز البته مواردی را همچون بهبود عملکرد زبانی، حسی حرکتی و شناختی را گزارش نموده اند.
وی گفت:مرور تحقیقات انجام شده در خصوص افراد با اختلال طیف اتیسم، مزایای قابل توجهی از فعالیت جسمانی با شدت متوسط و شدید شامل: بهبود در وضعیت وزن، سلامت قلب و عروق، سلامت روحی و عملکرد شناختی در زمینه های مختلف سلامت و در طول عمر، کاهش رفتارهای کلیشه ای و تکراری، خود تنظیمی، بهبود عملکرد کلاسی، بهبود توجه و انطباق، بهبود عملکرد اجتماعی و عاطفی را نشان داده اند.
به اعتقاد او اگرچه محققان مختلف تاثیر تمرینات مختلف ورزشی و فعالیت بدنی را بر کاهش برخی رفتارها و بهبود رشد حرکتی افراد اتیسم مورد بررسی قرار داده اند، اما هنوز یک بسته آموزشی کامل برای بهبود همه جانبه خصوصیات رفتاری و جسمانی افراد اتیسم تدوین و در اختیار محققان و متخصصان این حوزه قرار نگرفته است. لذا با توجه به این که ادبیات پژوهشی از مداخله های اولیه به عنوان عامل مهمی در بهبود رشد کودکان درخودمانده حمایت می کنند و افراد دارای اختلال طیف اتیسم نیازمند برنامه های آموزشی انفرادی و با اهداف کوتاه و بلند مدت هستند، در حال حاضر، شواهد کمی در مورد استفاده از بازی های سازمان یافته، تمرینات ورزشی و فعالیت های جسمانی مناسب به عنوان یک مداخله در محو شدن و هدایت رفتارهای اوتیستیک این افراد وجود دارد، به همان دلیل تحقیق در این حیطه خالی از اولویت های مهم تحقیقی در این حوزه است.
شایان ذکر است:  پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در حال اجرای یک طرح پژوهشی برای تدوین یک بسته آموزشی تمرینی برای توسعه مهارهای حرکتی، بهبود ترکیب بدنی و کاهش علائم اتیسم در این افراد است که اجرای توسط  آن دکتر علی کاشی استادیار پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی می باشد. این بسته تدوین شده است و در یکی از مدارس ویژه اتیسم نیز به مدت 3 ماه اجراشده و اثر بخشی آن به تایید رسیده است. نتایج مستخرج از این طرح یک بسته آموزشی تمرینی مختص افراد دارای اختلال طیف اتیسم است که به عنوان یک پکیج کامل می تواند مورد استفاده معلمان ورزش، کاردرمانگران، فیزیوتراپ ها و کلیه مراقبین و تمرین دهندگان این افراد در وزارت آموزش و پرورش، سازمان آموزش و پرورش استثنائی کشور، سازمان بهزیستی و مراکز خصوصی توانبخشی این افراد قرار گیرد. علاوه بر این یافته های ارزشمند این تحقیق می تواند مورد استفاده عملی خانواده ها قرار گیرد. نتایج حاصل از این طرح به عنوان یک بسته آموزشی جامع برای اولین بار در اختیار مربیان و معلمان ورزش قرار خواهد گرفت تا در آموزش افراد دارای اختلال طیف اتیسم بتوانند از آن استفاده نمایند.