گفتگوی زنده اینستاگرامی بازی‌های هدفمند و ورزش در آب برای کودکان برگزار شد
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، در ادامه گفتگوهای علمی زنده پژوهشگاه، بازی‌های هدفمند و ورزش در آب برای کودکان با حضور دکتر صالح رفیعی متخصص رفتار حرکتی و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه، ریحانه چشمه مدرس نمونه کشوری ورزش در آب و ارغوان حسن‌زاده مدرس آب‌درمانی برگزار شد.
در ابتدای این میزگرد دکتر رفیعی به اهمیت رشد حرکتی و توجه ویژه به رشد جسمانی پرداخت و گفت: طبق نظریه توسعه سواد بدنی یکی از چهار محیط پایه برای بازی کودکان محیط آب است که اجازه می‌دهد کودک در طیف گسترده فعالیت‌های بدنی، فعالیت ریتمیک و تمرینات ورزشی را با اطمینان و کنترل انجام دهد.
وی بابیان به اینکه برای رسیدن به سطح خُبرگی در ورزش، افراد به بیش از ۱۰ سال یا ۱۰ هزار ساعت تمرین برنامه‌ریزی‌شده نیازمند هستند و ازآنجایی‌که سن اوج عملکرد شناگران به‌طور میانگین بین ۱۸ تا ۲۰ سال هست و خاطرنشان کرد: تنها کمتر از ۱۰ درصد ورزشکاران نخبه شنا در ۱۸ سالگی در سنین زیر ۱۰ سال نیز جزو نفرات با عملکرد بالا بوده‌اند.
متخصص رفتار حرکتی و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه تربیت‌بدنی ادامه داد: بر اساس مدل توسعه بلندمدت ورزشکاران (LTAD) در ورزشی همانند شنا سن ورود به تمرینات تخصصی از ۸ سال به بالا است؛ البته به معنای نفی حضور و شروع ورزش‌های آبی در سنین زیر ۸ سال نیست؛ بلکه کودکان از همان سال اول زندگی می‌توانند در محیط‌های آبی حضور یابند و در آن در قالب بازی‌های هدفمند و آزاد فعالیت داشته باشند.
اهمیت و فواید بازی و ورزش در آب
دکتر رفیعی با اشاره به اینکه از تأثیرات مثبت حضور در آب و توسعه واژگان حرکتی و توسعه ادراک کودکان از محیط‌های آبی است؛ تصریح کرد: حضور در آب نقش به سزایی در توسعه سواد بدنی و حضور افراد در ورزش‌های آبی چه به شکل قهرمانی و چه به شکل تفریحی به‌عنوان یک محیط جذاب و یک ورزش و تفریح دل‌نشین است.
در ادامه این نشست ریحانه چشمه در خصوص اهمیت و فواید بازی و ورزش در آب اظهار کرد: خداوند در قرآن کریم به‌صراحت در مورد فواید آب اشاره‌کرده است و استفاده از خواص آب در درمان و ... به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد. هر یک از ویژگی‌های فیزیکی آب اثر خاصی روی بازی‌ها دارند که به‌اختصار به تعدادی اشاره می‌کنیم.
وی ادامه داد: در تقویت حرکات بازتابی، تقویت حس دهلیزی، شنوایی، بینایی و لامسه از خاصیت چسبندگی نیروهای آب و توربولانس (حرکات نامنظم آب در اثر تلاطم) و ماساژ آب استفاده می‌شود. نوزادان به دلیل آشنایی و سازگاری با محیط آبی در رحم مادر، می‌توانند از بدو تولد وارد آب شوند. فشار وارده آب به قفسه سینه باعث تقویت عضلات تنفسی می‌شود. در ماه‌های نخست طفولیت حرکات نامنظم و متلاطم آب حس ماساژ ایجاد می‌کند و به فشاری که اعمال می‌کند سبب تقویت حرکات بازتابی می‌شود.
مدرس نمونه کشوری ورزش تصریح کرد: شدت، جهت و مقدار پاشیدن آب را می‌توان با توجه به سن نوزاد تغییر داد. صدای امواج، ضربه زدن روی آب، اسباب‌بازی‌های صدادار و رونده می‌تواند به تقویت حس‌های شنوایی و بینایی، چنگ زدن به آب و چرخیدن در آب و دست‌وپا زدن به تقویت حس لامسه منجر شوند.
ریحانه چشمه بابیان اینکه دربازی‌های تعادلی، استواری، آگاهی بدنی و فضایی، فاکتورهای جسمانی مرتبط بامهارت از خاصیت اعمال فشار مایعات به جسم از هر طرف (قانون پاسکال) و نیروی پیوستگی مولکول‌های آب (ویسکوزی ته) استفاده می‌شود، گفت: در بازی گردو شکستم روی جهت‌یابی، راه رفتن با پای والد، سوار بر کول والد، بازی مقاومت در برابر نودل و پریدن برای ترکاندن حباب و... . مهم‌ترین صفت فیزیکی آب که مقاومت است به کودکان دربازی‌های دست‌کاری، برگ خریدهای جسمانی مرتبط با سلامت کمک می‌کند.
وی ادامه داد: مانند بازی موش بدو گربه بدو، حمل توپ یا دوقلو در جهات مختلف، اسب‌سواری با نودل و ... . بازی‌های هماهنگی عصب عضله، انعطاف‌پذیری و چابکی با کمک بی‌وزنی که طبق قانون شناوری (بایونسی)(کاهش وزن معادل وزن آب جابجا شده) حادث می‌شود در آب راحت‌تر از خشکی صورت می‌گیرند. مثل پروانه زدن، بازی نقاشی در آب. برای بازی‌ها توان‌بخشی کودکان کم‌توان باید از خاصیت دانسیته نسبی آب (نسبت وزن جسم به وزن آب هم‌حجم آن) استفاده کرد.
مدرس نمونه کشوری ورزش تصریح کرد: چگالی نسبی بدن به ترکیب بدن مرتبط است. کودکان با درصد چربی بالاتر راحت‌تر شناور می‌مانند. اضافه کردن ابزار شناوری یا اضافه کردن وزنه حین بازی پیشنهاد می‌شود. در گروه سنی سه تا شش سال بازی‌های مرتبط با مهارت‌های پایه انواع بازی با حلقه هولاهوپ، انواع نودل، فوم‌های شناوری، توپ‌های سبک، نیمه سنگین و سنگین و ... استفاده می‌شود. کودکان شش تا نه سال حین فراگیری مهارت‌های شنا و رشته‌های آبی می‌توانند از بازی‌های گروهی، انواع بازی با سرعت، انواع بازی‌های استقامتی با تخته‌شنا و دوقلو، بازی‌های امدادی با حلقه نجات و ... لذت ببرد.
چشمه افزود: کودکان در هنگام بازی در آب تنش‌های خود را کاهش می‌دهند و احساس قدرت می‌کنند. ازلحاظ روانی و عاطفی می‌توانند بیشتر فعالیت کنند و انرژی نهفته خو را آزاد کنند. حس عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس پیدا می‌کنند.
وی با اشاره به رشد عاطفی هیجانی گفت: کودکان در هنگام بازی در آب فرامی‌گیرند چگونه با دیگران ارتباط مؤثر برقرار کنند. حس تعاون، همکاری، مشارکت، اطاعت از قوانین و مقررات، رعایت نوبت در آنان تقویت می‌شود.
مدرس نمونه کشوری ورزش با تأکید بر رشد اجتماعی کودکان در ورزش گفت: یکی از مهم‌ترین نیازهای کودکان برقراری ارتباط است که گاهی از طریق سخن گفتن اتفاق می‌افتد. برای اینکه کودک بتواند نقش مؤثری در جامعه ایفا کند باید قادر به درک معانی واژگان و ساختار بدن باشد. کودکان در آب علاوه بر آشنایی با واژگان بیشتر به انجام و فهم اشارات زبان بدن را می‌آموزند.
ارغوان حسن‌زاده در خصوص سن ورود به آب کودکان از دیدگاه متخصصان ورزش در آب و محدودیت‌ها گفت: کودکان از بدو تولد به دلیل آشنایی با محیط آبی درون رحم مادر می‌توانند وارد آب شوند تقسیم‌بندی کودکان بر اساس سن تقویمی و تمرینی (مدت‌زمانی که فعالیت و بازی هدفمند انجام داده‌اند) صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: از آغاز تولد تا هجده‌ماهگی، هجده‌ماهگی تا سه‌سالگی، سه تا شش‌سالگی، شش تا نه‌سالگی سن آمادگی برای فراگیری فنون شنا است. فقط کودکانی که بیماری خاص مانند صرع، آسم، تشنج کنترل نشده، عدم کنترل ادرار و مدفوع، بیماری‌های قلبی یا تنفسی، زخم باز و تب‌خال، عفونت گوش، ادرار و پوستی و ... دارند نمی‌توانند وارد آب شوند.
مدرس آب‌درمانی با اشاره به مقوله ترس از آب تأکید کرد: همه کودکان به آب‌بازی و در آب بودن علاقه دارند. نوزادان به دلیل عدم آگاهی از محیط آبی دلیلی برای ترسیدن ندارند و معمولاً با خوشحالی به این محیط‌ها وارد می‌شوند به همین دلیل است که میگوییم کودکان در سنین پایین آب را تجربه کنند.
مدرس آب‌درمانی تشریح کرد: ترس از آب نوعی ترس تلقینی است که به دلایلی مثل احساس خفگی از ورود آب به مجاری بینی، ترس از زیرآب ماندن و غرق شدن، دلیل فیلم‌هایی یا تصاویر مرتبط با غرق‌شدگی، تجربه دشوار و ترسناک با آب و غیره به وجود می‌آید
وی ادامه داد: یک مربی بازی و ورزش در آب کودک با صبوری و با استفاده از راه‌کارهای زیر می‌تواند بر این مشکل فائق آید. با کودک صحبت کرده به حرف‌های او گوش دهید و علت ترس را جویا شوید. هیچ اصرار d به ورود اجباری به آب نکنید و حتی اجازه دهید در گوشه‌ای بنشیند و فقط دوستان خود را تماشا کند. آب‌بازی را در محیط‌های کوچک مانند وان حمام یا حیاط شروع کنید. از وسایل سرگرم‌کننده و محرک استفاده کنیم (سیستم تشویق می‌تواند خیلی کمک کند) می‌توانید از ابزار موردعلاقه کودک استفاده کنید. از روش‌های غوطه‌وری تدریجی استفاده کنید. حضور والد یا مربی تا گذر از دوران ترس در آب ضروری است.
آیا بازی و ورزش در آب واقعاً برای کودکان خاص و استثنایی مناسب است؟
حسن‌زاده در پاسخ به این سؤال که آیا بازی و ورزش در آب واقعاً برای کودکان خاص و استثنایی مناسب است، اذعان کرد: کار کردن در آب برای کودکان استثنایی علاوه بر تأثیر آن بر روح و روان، افزایش اعتمادبه‌نفس، تمرکز حواس و هوشیاری می‌تواند منجر به شایستگی توسعه فعالیت بدنی و حرکتی شود به‌عنوان‌مثال به تعادل و کنترل بدن کمک می‌کند و به ارتباط بهتر اجتماعی این کودکان منجر می‌شود. همچنین باعث کنترل توجه و تمرکز آن‌ها می‌شود، به تنظیم خواب آن‌ها کمک می‌کند و بی قرای این کودکان را کاهش می‌دهد. فعالیت بدنی در آب به دلیل جنبش گسترش بدن باعث تقویت سلامت استخوان‌ها و مفاصل کودکان می‌شود.
وی در مورد کودکان مبتلابه سندرم داون ادامه داد: بیشتر این کودکان مشکلات قلبی عروقی یا آریتمی قلب دارند. بازی‌های هوازی و شناختی مناسب‌ترین تمرین برای این کودکان است و اکیداً توصیه می‌شود در صورت امکان این کودکان را از کودکان عادی جدا نکنیم و اجازه دهیم در جمع و گروه بازی کنند.
در پایان این میزگرد مجازی رفیعی گفت: منظور از ورزش در آب آموزش فنون شنا نیست، اگرچه کودک با انجام بازی‌های حرکتی در آب غیرمستقیم شناوری را هم می‌آموزند ولی سن آموزش شنا بین شش تا هشت سال و سن ورود به مسابقات و تمرینات تخصصی هشت سال است. امیدوارم با گسترش این رشته به کودکانی که به دلایلی نمی‌توانند در خشکی بازی و تمرین کنند هم کمک شود. با برگزاری دوره‌های مرتبط دانش و تجربه مربیان کودک در این حوزه افزایش یابد.
نظر شما :