تاثیرات مخرب استرس در کودکان و نقش مهم والدین در مقابله با آن در ایام قرنطینه خانگی

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی، یکی از دغدغه های مهم این روزهای تمامی خانواده ها بدون تردید شیوع ویروس کرونا و نگرانی ها از شدت انتشار و ابتلای به این ویروس است که همه ما را به قرنطینه ای خانگی برای قطع زنجیره انتشار این ویروس وادار کرده است، بخش عظیمی از افراد در این قرنطینه خانگی کودکان هر خانواده هستند که هرچند با توجه به گزارشات سازمان بهداشت جهانی (WHO) میزان ابتلای این افراد (کودکان زیر 9 سال) به این ویروس بسیار کم است اما دو نکته تهدید کننده در این قرنطینه خانگی برای کودکان می تواند وجود داشته باشد.

دکترصالح رفیعی عضو هیات علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی و رییس کمیته ملی توسعه فعالیت بدنی کودکان با بیان اینکه تهدید اول، ترس، استرس و اضطراب کودکان از ابتلای خود و یا اعضای خانواده به ویروس کرونا (خطر ثانویه)، است که خطرناک‌تر از ابتلای به خود ویروس است؛ افزود: وقتی والدین نمی‎‌توانند استرس و اضطراب خود را کنترل کنند، فرزندانشان نیز تحت تأثیر این استرس و اضطراب قرار می‌گیرند.

به گفته دکتر رفیعی، علائم اضطراب در کودکان می تواند متفاوت باشد، برخی از کودکان در چنین شرایطی که همه از کرونا می‌گویند، ممکن است مبتلا به اختلال اضطراب جدایی شوند یعنی وابستگی بیش از اندازه به والدین پیدا کنند، ترس از دست دادن والدین را داشته باشند و دلواپسی بیش از اندازه نسبت به والدین برایشان پیش آید.

دکتررفیعی با اشاره به اینکه در برخی از کودکان، اضطراب به شکل عصبانیت و آشفتگی بروز پیدا می‌کند و برخی از کودکان علائم شب ادراری نیز دارند، عنوان کرد: گاهی اوقات که کودک اضطراب دارد ترشح هورمون دوپامین و سروتونین آن‌ها مختل می‌شود و مختل شدن این دو هورمون ترس محیطی زیادی در کودک ایجاد می‌کند و کودک دچار اضطراب و استرس می‌شود.

وی ادامه داد : برخی از کودکان مبتلا به وسواس فکری می‌شوند، این کودکان دائم با خود فکر می‌کنند که ممکن است به بیماری کرونا مبتلا شوند، به همین دلیل دائم درگیری فکری دارند.

دکتر رفیعی با اشاره  به این موضوع که برخی دیگر از کودکان دچارخودبیمارانگاری می‌شوند و از اینکه به چیزی دست بزنند دائم ترس و هراس دارند و به صورت افراطی برای پاکسازی محیط اقدام می کنند، یادآور شد: بدون تردید این استرس و اضطراب ها در هر رده سنی بویژه در کودکان می تواند باعث اختلال دردستگاه ایمنی بدن شده و عملکرد این سیستم حیاتی و مهم را که سد دفاعی بدن در مقابل باکتری ها و ویروس ها و سایر عوامل بیماری زا است را مختل کرده و شخص را نسبت به ابتلا به بیماری‌ ها آسیب ‌پذیرتر کند.
وی افزود: نکته مهم تاثیری است که این اضطراب های گسترده می تواند در آینده کودک داشته باشد یکی از این تاثیرات مخرب ایجاد تله آسیب پذیری در کودکان است افراد گرفتار در تله آسیب پذیری دائما با این ترس و نگرانی زندگی می کنند که فاجعه ای در راه است و معتقدند قادر نیستند از آن اتفاقات جلوگیری کنند و از خود در برابر آن ها محافظت کنند . ترس هایی که در تمام لحظات آرامش را از این افراد می گیرد  این تله در سنین کودکی شکل میگیرند ودر بزرگسالی فعال میشوند، ترس های دوران کودکی مثل جنگ،سیل ،زلزله ،مرگ و الانم ویروس کرونا در این دوره کرونا ویروس و قرنطینه خانگی ترس های کودکان میتواند ترس  از دست دادن والدین ،همکلاس ها ،معلم، بیماری و... باشد.
وی با بیان اینکه با نگاهی دقیق تر به ریشه های این نوع تله ها می توان فهمید که یکی از دلایل مهم رفتار والدین در ارتباط با عوامل استرس زاست گفت: اگر والدین فرد بیش از حد مراقب کودک خود باشند برای مثال در روز های عادی اجازه ندهند کودک از خانه برای بازی کردن بیرون برود ، کودک را از خوردن غذای بیرون از خانه منع کنند و.. به طور ناخودآگاه این باور را در ذهن کودک می پرورانند که همیشه محتاط باش چرا که خطرات همیشه در کمین اند و تو موجود آسیب پذیری هستی، زمینه بروز این تله را فراهم می کنند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه تربیت بدنی اظهار کرد: در شرایط کنونی که از بین بردن منبع اصلی استرس خارج از توان ماست می توان با تغییر در روش مقابله با شرایط تهدید کننده، روش های مقابله ای سودمند و کنار آمدن با آن را به خوبی یادگرفت و در زندگی به فرزندان خود آموزش داد. ایجاد محیط امن و آرام در خانه و تقویت اعتماد به نفس در کودکان می تواند عملکرد آنها را هنگام مواجه شدن با شرایط استرس ‌زا کنترل کند.
وی تاکید کرد یکی از نکات بسیار مهم قرار ندادن کودکان در معرض خبر های مربوط به بیمای و از سوی دیگر استفاده از روش های موثرتر برای رعایت بهداشت فردی است به عنوان مثال شستن دست ها یکی از راه های موثر در پیشگیری از بیماری است اما تاکید زیاد بر شستن دست ها ممکن است، کودکان را وارد دایره لجبازی و یا وسواس نماید، لذا می توان با استفاده روش های دیگر مانند بازی رعایت بهداشت در خانه را به کودکان آموزش داد لذا توصیه می شود
۱-بچه ها را مامور بهداشت خانه کنیم
۲-جاهایی که احتمال آلودگی بیشتر هست به کمک بچه ها نوار قرمز بکشیم  وفلش بزنیم
۳-ستاره دادن به فردی که در خانه رعایت بهداشت بیشتری می کند و در پایان شب جایزه دریافت کند
۴-بنا به اقتضای سنی کودک در مورد بیماری با او صحبت کنیم و توصیه دکتر را با کودک به زبان کودکانه در میان بگذاریم.