تحلیل محتوا و مقایسه نشریه های تخصصی رفتار حرکتی  و روانشناسی ورزشی کشور

تحلیل محتوا یکی از روش های تحقیق و تحلیل اطلاعات استفاده شده در تحقیقات و مطالعات بیش تر رشته های علمی است. این روش یک روش منظم، عینی و کمی برای تحلیل محتوای آشکار پیام اسناد و مدارک است که با استفاده از روش های آماری انجام می گیرد. تحلیل محتوا روشی برای جمع آوری اطلاعات و تحلیل آن است. از این رو به همت پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی و دکتر ملیحه نعیمی کیا، عضو هیات علمی گروه علوم رفتاری در ورزش پژوهشگاه طرح تحلیل محتوا و مقایسه نشریه های تخصصی رفتار حرکتی  و روانشناسی ورزشی کشور انجام گردید .

 هدف مطالعۀ حاضر تحلیل محتواى مقالات نشریات علمی پژوهشى رفتار حرکتی و روانشناسی ورزشی داخل کشور در سالهاى 1388 تا 1395 بود. پژوهش حاضر از نوع کاربردى و روش پژوهش تحلیل محتوا بود. در این مطالعه در مجموع 814 مقاله در شش نشریه مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، تحلیل محتوا بصورت کمى و به لحاظ پراکندگى موضوعى انجام شد.

نتایج نشان داد نشریه رفتار حرکتی با (28درصد) بالاترین تعداد و نشریه پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی با (7/5 درصد) پایین ترین تعداد مقالات را به خود اختصاص دادند. مشاهده شد که کمترین زمان پذیرش مقالات مربوط به نشریه مطالعات روانشناسی ورزشی با میانگین 227/2±50/3 ماه می‌باشد. نویسندگان مقالات را بیشتر مردان (9/70 درصد)، در مقطع تحصیلی دکتری (8/11) درصد و با رتبۀ علمی استادیار (5/20 درصد) و گرایش رفتار حرکتی (4/71 درصد) تشکیل می دادند. همچنین مشخص شد عمده مقالات با موضوع روان شناسی ورزشی و بعد از آن یادگیری حرکتی منتشر شده است و به حیطه رشد و کنترل حرکتی کمتر پرداخته شده است. در این میان مقوله هیجانات (3/13 درصد)، بیشتر از سایر موارد مورد توجه محققین بوده است. در مقالات مورد بررسی عمده آزمودنی ها غیر ورزشکار و از نظر سطح مهارت مبتدی بودند و فقط (2/7 درصد) در دسته «نخبه» قرار داشتند. همچنین اکثر مقالات در حوزه «سلامت»، کار شده است. اغلب نمونه آماری مقالات را نمونه های انسانی ، جوان و سالم تشکیل می دادند و فقط (5/12 درصد مقالات) آزمودنی‌ها دارای ناتوانی بودند. نتایج نشان داد منابع انگلیسی بیشتر از منابع فارسی در مقالات استفاده شده بود. همچنین بالاترین خود استنادی نشریه در نشریه رشد و یادگیری حرکتی- ورزشی (124 مورد) و بیشترین خوداستنادی نویسنده مربوط به نشریه رفتار حرکتی (146 مورد) بود. اغلب تحقیقات از نوع کاربردی بوده و از روش تحقیق نیمه تجربی استفاده نموده اند. همچنین مشخص شد دانشگاه تهران با (477 مورد)، بیشترین سهم مقالات را در بین نهادهای علمی مشارکت کننده به خود اختصاص داده است.براساس یافته‏های تحقیق، می‏توان نتیجه‏گیری کرد با عنایت به عدم توجه به جامعه سالمندان و بیماران و همچنین عدم توازن مطالعات انجام شده در حیطه‏های گوناگون رفتار حرکتی تعیین اولویت‏های پژوهشی برای تمامی نشریه-های مورد بررسی ضروری به نظر می‏رسد. کمبود تحقیقات کیفی، کمبود مشارکت علمی بین رشته ای در بین نویسندگان مقالات، سهم کم دانشیاران و استادان در زمینه تولید مقالات، تمایل اندک به کار پژوهشی در زمینه رشد و کنترل حرکتی و بهره گیری کم ازگروه سنی کودک و سالمند به عنوان نمونه تحقیق، از نقاط ضعف و محدودیت های مهم قابل اشاره است.