چه نوع تمرینی برای بیماران پیش دیابتی از نظر پاسخ‌‌های اکسایشی مناسب‌‌تر است؟

پیش دیابت به عنوان یک اختلال متابولیک شایع و گسترده در دنیا، به وسیله تغییرات قند خون که بالاتر از سطح طبیعی و پایین‌‌تر از آستانه دیابت است، مشخص می‌‌شود. عواملی همچون سن، جنسیت، شاخص توده بدنی، فشار خون، سابقه خانوادگی دیابت، ‌‌تری گلیسرید بالا، کلسترول پرچگال (HDL) پایین، نوع سبک زندگی و استرس اکسیداتیو می‌‌تواند پیش‌‌بینی اولیه خطر ابتلا به دیابت را نشان دهد. وضعیت پیش‫دیابتی با افزایش شاخص‌های استرس اکسیداتیو و کاهش آنتی‫اکسیدان‫ها مرتبط است. از این رو به همت پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی و دکتر هادی روحانی، عضو هیات علمی گروه فیزیولوژی ورزشی پژوهشگاه طرح "چه نوع تمرینی برای بیماران پیش دیابتی از نظر پاسخ‌‌های اکسایشی مناسب‌‌تر است؟ تداومی یا تناوبی شدید؟" انجام گردید.

هدف از آن مطالعه، بررسی اثر 12 هفته تمرین تداومی با شدت‌های Fatmax و آستانه بی‌هوازی و تمرین تناوبی شدید بر آنتی اکسیدان‌های آنزیمی و شاخص پراکسیداسیون لیپید در بیماران پیش‫دیابتی بود.

32 بیمار پیش دیابتی (سن 4± 7/38 سال، شاخص توده بدنی 4/1± 9/26 کیلوگرم بر متر مربع، چربی بدن 5/2± 2/26 درصد و اوج اکسیژن مصرفی 22/0± 49/2 لیتر در دقیقه) در 4 گروه 8 نفری کنترل (CON)، گروه تمرین تناوبی (HIT)، گروه تمرین تداومی با شدت Fatmax (FAT) و گروه تمرین تداومی با شدت آستانه بی‌هوازی (IAT) قرار گرفتند. آزمودنی‫های گروه‫های HIT، FAT و IAT به مدت 12 هفته به اجرای تمرین ورزشی ویژه خود (به ترتیب با شدت 90 درصد  VO2peak در هر تناوب، شدت Fatmax و شدت آستانه بی‌‌هوازی) پرداختند. قبل و بعد از 12 هفته، مالون دی آلدهید (MDA)، سوپر اکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT)، اوریک اسید، ویتامینC و ویتامین E خون آزمودنی‫ها در آزمایشگاه سنجش و از آزمون آماری t همبسته و تحلیل واریانس آنکوا برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته ها نشان داد که در مقایسه با گروه کنترل، میزان SOD و CAT در سه گروه تمرینی پس از تمرین در مقایسه با قبل از تمرین به طور معنی‫داری افزایش و مقدار MDA، گلوکز ناشتا، اوریک اسید و انسولین کاهش یافت (05/0≥P). هیچ یک از تمرینات، مزیتی را نسبت به دیگری در تاثیر بر فاکتورهای اندازه گیری شده نداشت.

به طور کلی، تمرینات ورزشی صرفنظر از نوع آن، شاخص‫های استرس اکسیداتیو را در کنار شاخص‌های گلایسمیک در بیماران پیش دیابتی بهبود می‌بخشد. با این حال، یک فرد پیش دیابتی با صرف زمان کمتری در تمرینات تناوبی شدید و صرف انرژی برابر، می تواند به فوایدی مشابه با تمرینات تداومی با شدت کم در ارتباط با شاخص‌های استرس اکسیداتیو دست یابد که توصیه نهایی، استفاده از تمرین تناوبی شدید برای این بیماران می باشد. با توجه به اینکه 12 هفته تمرین ورزشی با شدت متفاوت سبب کاهش شاخص‌‌های استرس اکسیداتیو شد، اما به نظر می‌‌رسد تمرینات تناوبی شدید و یا تمرین تداومی با شدت کم تا حدودی می‌‌توانند اثرات بیشتری داشته باشند. با این حال، با توجه به این که شخص با انجام تمرین تناوبی شدید می‌تواند در زمانی معادل نصف زمان تمرین تداومی، انرژی مصرفی برابر مصرف نماید و اثراتی تقریبا یکسان را در کاهش شاخص‌های استرس اکسیداتیو داشته باشد. توصیه نهایی، استفاده از تمرین تناوبی شدید است.

اینفوگراف این طرح به شرح ذیل است: