مقایسه نگرش به دوپینگ در ایران و آلمان

امروزه استفاده از مواد ارتقادهنده عملکرد در ورزش و مکمل های غذایی به دلایل مختلفی توسط ورزشکاران رو به افزایش است. استفاده از مواد تقویت‌کننده عملکرد، داروها و روش‌های مرتبط با آن‌ها یکی از چالش‌های اساسی جامعه ورزش برای چندین دهه بوده است. استفاده از مواد تقویت‌کننده عملکرد برای ورزشکاران  آسیب های متعددی را به دنبال دارد. از این رو به همت پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی و دکتر علیرضا آقابابا، عضو هیات علمی گروه روانشناسی ورزشی پژوهشگاه طرح مقایسه نگرش به مواد ارتقادهنده عملکرد، بررسی تشابهات و اختلاف‌های بین فرهنگی در ورزش و زندگی روزمره  دانشجویان ورزشکار، ایران و آلمان انجام گردید .

 در پژوهش حاضر هدف از پژوهش حاضر بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های بین فرهنگی در استفاده از مواد قانونی و ممنوع برای تقویت عملکرد در ورزش و زندگی روزمره در بین ورزشکاران زن- مرد ایرانی و آلمانی بود. مواد توسعه دهنده در این پژوهش به دو بخش مجازها (مورد مصرف در زندگی روزمره) و غیر مجازها (مورد استفاد در ورزش) تقسیم شده‌اند.

 نگرش به این مواد در هر دو حوزه مجاز و غیرمجاز مورد بررسی قرارگرفته است. سؤال‌های پژوهش در هر دو نمونه ایرانی و آلمانی  مورد آزمون قرار گرفتند. نقطه تمایز این پژوهش با دیگر مطالعات صورت گرفته، بررسی نگرش آشکار، نگرش ضمنی (ناآشکار) است.

 نتایج آزمون نشان داد بین نگرش ضمنی و آشکار به مکمل‌های غذایی مجاز (مواد توسعه‌دهنده قانونی) و مکمل‌های تغذیه‌ای (فروش آزاد) در دانشجویان ایرانی و آلمانی تفاوت معناداری وجود ندارد اما در نگرش ضمنی و آشکار به دوپینگ، همچنین داروهای تجویزی در بین دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد . درنگرش ضمنی به دوپینگ بین دانشجویان ایرانی و آلمانی تفاوت معنا داری وجود ندارد ولی بین نگرش آشکار به دوپینگ در بین دوگروه تفاوت معنا دار است. زنان در هردو مقیاس نگرش ضمنی و آشکار با هم اختلاف معنا دار دارند و مردها فقط در نگرش آشکار با یکدیگر اختلاف معنادار داشتند. به نظر می‌رسد در نگرش آشکار به دوپینگ موارد واضح‌تر مشخص می‌گردد و در نگرش ضمنی ممکن است مشکلاتی در ارتباط با درستی فهم کلمات به‌عنوان محرک وجود داشته باشد.

به نظر می‌رسد فرهنگ از یک سو و دسترسی آسان به مکملهای غذایی و مواد ممنوعه می‌تواند در گرایش افراد به مصرف این مواد دخیل باشد. لذا آموزش و فرهنگ‌سازی می‌تواند از مصرف بی‌رویه مواد توسعه‌دهنده عملکرد پیشگیری کند. آنچه در این پژوهش مشخص شد این است که دانشجویان ورزشکار پتانسیل بالایی برای مصرف مواد دوپینگی و ممنوعه دارند و این احتمال وجود دارد که در سایر اقشار ورزشکار این تمایل فزونی یابد لذا پیشنهاد می گردد کلاسها و سمینارهای آموزشی به ورزشکاران و مربیان در دستور کار دانشگاهها و فدراسیون ها قرار گیرد.